Ga voor een eerlijk aankoopbeleid

Het aankoopbeleid van een gemeente of stad is een krachtige hefboom voor een transitie naar een meer duurzame of eerlijke economie. Jaarlijks besteden overheidsinstanties in de EU ongeveer 14% van het bbp aan overheidsopdrachten. Overheidsdiensten zijn een belangrijke consument van goederen en diensten, en kunnen hun stempel drukken op een aankoopbeleid dat duurzame en sociale criteria implementeert.

DUURZAAM AANKOOPBELEID

Vlaanderen verankert duurzaam en innovatiegericht aanbesteden in het strategisch beleid van alle overheidsorganisaties. Voor duurzaam aanbesteden besliste de Vlaamse Regering in 2008 om ten aanzien van alle entiteiten van de Vlaamse overheid volgende definitie te hanteren:

“Duurzame overheidsopdrachten is de benadering waarbij publieke overheden milieu-, sociale- en economische criteria integreren in alle fases van hun aankoopproces van leveringen, werken en diensten, en dus de verspreiding van milieubesparende technologieën, sociale innovatie en de ontwikkeling van milieu-, socio- en ethisch verantwoorde producten en diensten bevorderen, door het zoeken naar oplossingen die de minste impact op het milieu hebben gedurende hun volledige levenscyclus en sociaal en ethisch verantwoord zijn”.

Deze strategische aankopen vinden hun plaats onder de Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling (SDG) 12: “Verantwoorde consumptie en productie: verzeker duurzame consumptie- en productiepatronen”. SDG 12.7 meldt expliciet de rol van de overheid als aankoper. Het is namelijk haar taak om “duurzame praktijken bij overheidsopdrachten te bevorderen in overeenstemming met nationale beleidslijnen en prioriteiten”.

Een strategisch aankoopbeleid met focus op milieu-, socio- en ethisch verantwoorde producten wordt echter nog onvoldoende benut. 55% van de overheidsopdrachten in Europa gebruiken nog steeds de laagste prijs als enige gunningscriterium.

INTEGRATIE VAN FAIR TRADE IN OVERHEIDSOPDRACHTEN

  • Integratie van fair trade in overheidsopdrachten: In dit document vind je meer info over hoe je fair trade kan integreren in overheidsopdrachten.
  • Inspiratiegids aankoopbeleid gemeenten: Oxfam Fair Trade maakte een inspiratiegids over het aankoopbeleid van gemeenten. Een leidraad voor jouw gemeente om fair trade en duurzaamheid te implementeren in overheidsopdrachten.

Hieronder vind je extra nuttige links ivm. duurzame overheidsopdrachten, meer bepaald voor textiel, ICT, hout en papier:

MEER INFO OVER EEN DUURZAAM AANKOOPBELEID

  • Duurzame en innovatieve overheidsopdrachten: De Vlaamse overheid zet in op duurzame en innovatieve overheidsopdrachten. Dit zijn overheidsopdrachten waarbij de aanbestedende overheid milieu-, sociale- en economische criteria integreert in alle fases van haar overheidsopdracht.
  • Standaardclausules duurzame overheidsopdrachten: De Vlaamse overheid biedt enkele standaardclausules aan die je pasklaar in jouw opdrachtdocumenten kan opnemen.
  •   Gids voor Duurzame Aankopen: Het FIDO (Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling) beheert de website www.gidsvoorduurzameaankopen.be. De gids is hoofdzakelijk bestemd voor aankopers uit overheidsdiensten van een Belgische overheid. Ze geeft aanwijzingen rond het opnemen van duurzame criteria en clausules om overheidsbestekken innovatief, milieuvriendelijk, sociaal en ethisch verantwoord te maken. Dit alles binnen het kader van de wetgeving op overheidsopdrachten. In 2019 maakten ze een oplijsting actuele duurzaamheidslabels per product.
  • Leertraject Duurzaam Aankopen VVSG: In 2019 organiseerde VVSG een leertraject Duurzaam aankopen. De powerpointpresentaties van die sessies vind je hier terug (circulair aankopen, duurzame voeding, herbruikbare bekers,…). Nog vragen? Neem contact op met het Steunpunt Duurzame overheidsopdrachten van VVSG.
  • Projectgroepen duurzame overheidsopdrachten: Per productgroep ontdek je in één of meerdere fiches welke duurzaamheidscriteria je kan opnemen en hoe je daarbij te werk gaat. De productfiches bieden een stevige houvast voor het duurzaam aankopen van een aantal productgroepen.